13 grudnia 2021 roku mija 40. rocznica wprowadzenia w Polsce stanu wojennego.
Dokładnie 40 lat temu w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku władze komunistyczne wprowadziły w Polsce stan wojenny. Władzę w państwie przejęła Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego (WRON), której przewodniczył generał Wojciech Jaruzelski.
Oficjalnym powodem wprowadzenia stanu wojennego była pogarszająca się sytuacja gospodarcza kraju, której przejawami były m. in. brak zaopatrzenia w sklepach (także żywności), reglamentacja (od kwietnia do października 1981 ponownie objęto systemem tzw. kartek żywnościowych wiele istotnych towarów np. mięso, masło, tłuszcze, mąka, ryż, mleko dla niemowląt itd.) oraz zagrożenie energetyczne w kraju wobec zbliżającej się zimy. Ponadto, powodem były naciski władz ZSRS na polskich komunistów aby rozbili Solidarność, a także obawy polskich władz przed ewentualną interwencją zbrojną ZSRS.
Historycy uznają, iż rzeczywistymi powodami były obawy reżimu komunistycznego przed utratą władzy, związane z utratą kontroli nad niezależnym ruchem związkowym, w szczególności Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym Solidarność oraz walki różnych stronnictw w PZPR nie mogących dojść do porozumienia w kwestii formy i zakresu reform ustroju polityczno- - gospodarczego PRL. Istotny był gwałtowny spadek poparcia społecznego dla polityki komunistów.
Wprowadzenie stanu wojennego oznaczało m. in.: zawieszenie działalności związków zawodowych, wieloletnie więzienie lub konfiskatę mienia za jakąkolwiek działalność opozycyjną, zakaz organizowania strajków, nadawanie tylko jednego programu telewizyjnego i radiowego, wydawanie dwóch gazet: Trybuny Ludu i Żołnierza Wolności, zorganizowanie na terenie całego kraju posterunków wojskowych, internowanie, czyli umieszczanie w ośrodkach odosobnienia, liderów Solidarności i członków opozycji.
Wszelkie próby akcji strajkowych brutalnie tłumiono - m.in. pacyfikacja kopalni Wujek w Katowicach, gdzie śmierć poniosło 9 górników, a 23 zostało rannych.
Ponadto elementem codzienności stanu wojennego stał się widok wojska i czołgów na ulicach miast. Wprowadzono cenzurę korespondencji i rozmów telefonicznych, godzinę milicyjną. Ograniczono możliwość przemieszczania się po kraju oraz zamknięto granice.
Koniec stanu wojennego nastąpił w Polsce 22 lipca 1983 roku. Władze przedstawiały to jako dowód na normalizację sytuacji w kraju. Jednak poprawa była pozorna, gdyż zachowano część represyjnych ustaw. Poddawana represjom Solidarność pozostała w podziemiu. Rząd Jaruzelskiego, wbrew obietnicom, nie zdołał przeprowadzić znaczących reform ekonomicznych. Kraj pogrążał się w coraz większym kryzysie, a wielu Polaków uznało emigrację za jedyną szansę poprawy swojej sytuacji materialnej.
?Zapal Światło Wolności?
zachęcamy do udziału w obchodach 40. rocznicy wybuchu stanu wojennego
Szanowni Państwo,
w poniedziałek, 13 grudnia o godz. 19:30 w oknach domów, urzędów i instytucji publicznych rozbłysną świece na znak pamięci o ofiarach stanu wojennego i osobach prześladowanych przez reżim komunistyczny. Akcja nawiązuje do gestu, jakim na początku lat 80. Polacy, a także inni mieszkańcy wolnego świata wyrażali sprzeciw wobec brutalnej polityki władz PRL. W ramach inicjatywy można zapalić także wirtualne światło wolności na stronie IPN
https://swiatlowolnosci.ipn.gov.pl/ - kliknij tu
Serdecznie zachęcamy Państwa placówki do włączenia się w tę ważną i niezwykle symboliczną inicjatywę. Apel o zapalenie świec pamięci w 40. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego skierował do wszystkich Polaków prezydent Andrzej Duda
Zachęcam do włączenia się w obchody 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego.
Z wyrazami szacunku
Anna Ostrowska
Rzecznik Prasowy
Ministerstwo Edukacji i Nauki
